اصطلاحاتی مثل «تجربه کاربری»، «رابط کاربری»، «مسیر کاربر»، «طراحی واکنش‌گرا» یا «دکمه فراخوان به اقدام» شاید در نگاه اول فنی به نظر برسند، اما در واقع با ساده‌ترین انتظارات شما از یک وب‌سایت خوب در ارتباط‌اند: اینکه سایت‌تان زیبا باشد، سریع بارگذاری شود، در موبایل و کامپیوتر به‌درستی نمایش داده شود، و در نهایت کاربر را به مشتری تبدیل کند.
در این مقاله، ۱۲ اصطلاح کاربردی و مهم را به زبان ساده معرفی کرده‌ایم که دانستن آن‌ها به شما کمک می‌کند در جلسات مشاوره، مذاکره، یا زمان تحویل پروژه، بهتر متوجه مراحل کار شوید و از کیفیت طراحی وب‌سایت‌تان مطمئن باشید.
اگر می‌خواهید وب‌سایتی داشته باشید که هم حرفه‌ای به نظر برسد و هم واقعاً برایتان نتیجه بیاورد، آشنایی با این مفاهیم شروع خوبی خواهد بود.
۱. تجربه کاربری (User Experience - UX)
تجربه کاربری در طراحی وب به مجموع احساسات و واکنش‌های کاربر در هنگام تعامل با یک وب‌سایت اشاره دارد. این مفهوم نشان می‌دهد که کاربران تا چه اندازه راحت در وب‌سایت جابه‌جا می‌شوند و آیا استفاده از آن برایشان ساده، کارآمد و از نظر بصری خوشایند است یا خیر.
۲. رابط کاربری (User Interface - UI)
رابط کاربری به جنبه‌های بصری وب‌سایت اشاره دارد که کاربر مستقیماً با آن‌ها تعامل دارد. طراحان وب با استفاده از عناصر بصری مانند دکمه‌ها، منوها، سوئیچ‌ها و انیمیشن‌ها تلاش می‌کنند رابط کاربری را بهبود دهند.
۳. سفر کاربر (User Journey)
سفر کاربر به مجموعه مراحلی گفته می‌شود که کاربر برای انجام یک وظیفه یا رسیدن به هدفی خاص در وب‌سایت طی می‌کند. این سفر شامل تمامی نقاط تماس کاربر با وب‌سایت، از ورود و ناوبری تا تعامل با محتوا و انجام عمل نهایی (مانند خرید یا ثبت‌نام) است.
۴. معماری اطلاعات (Information Architecture - IA)
معماری اطلاعات به ساختاری گفته می‌شود که نحوه سازماندهی و چیدمان محتوای وب‌سایت را از دیدگاه کاربر مشخص می‌کند. هدف آن، ایجاد مسیرهای ناوبری ساده و قابل‌فهم است تا کاربران به راحتی به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.
۵. طراحی واکنش‌گرا (Responsive Design)
طراحی واکنش‌گرا رویکردی در طراحی وب است که تضمین می‌کند ظاهر و محتوای سایت در دستگاه‌هایی با اندازه و وضوح متفاوت، به‌درستی نمایش داده شود. به‌طور مثال، سایت باید در موبایل، تبلت و دسکتاپ عملکردی یکسان و تجربه‌ای روان ارائه دهد.
۶. دسترس‌پذیری (Accessibility)
دسترس‌پذیری در طراحی وب به معنای فراهم‌کردن امکاناتی است که افراد دارای معلولیت نیز بتوانند از وب‌سایت به‌راحتی استفاده کنند. نمونه‌هایی از این موارد شامل ناوبری با کیبورد، زیرنویس ویدئوها و متن جایگزین برای تصاویر است.
۷. دعوت به اقدام (Call-To-Action - CTA)
دعوت به اقدام عبارتی یا دکمه‌ای در وب‌سایت است که کاربران را به انجام عملی خاص تشویق می‌کند، مانند خرید، ثبت‌نام یا پر کردن فرم. CTA باید جذاب، مختصر، مرتبط با اهداف تجاری و در مکان‌هایی کلیدی از سایت قرار گیرد.
۸. نقشه سایت (Sitemap)
نقشه سایت نمایش گرافیکی ساختار صفحات وب‌سایت و روابط میان آن‌هاست. این نقشه مانند شجره‌نامه‌ای است که صفحه اصلی سایت به سایر صفحات منشعب می‌شود و درک ساختار سایت را آسان می‌سازد.
۹. وایرفریم با وضوح بالا (High-Fidelity Wireframe)
وایرفریم با وضوح بالا نسخه‌ای دقیق و واقعی از طراحی نهایی وب‌سایت است که شامل تصاویر، آیکون‌ها، محتوای متنی و جزئیات بصری است. این وایرفریم‌ها به طراحان کمک می‌کنند تجربه کاربری را آزمایش و اصلاح کرده و دید روشنی از محصول نهایی ارائه دهند.
۱۰. تست A/B
تست A/B یا آزمون تقسیم، روشی برای مقایسه دو نسخه متفاوت از یک صفحه وب است تا مشخص شود کدام‌یک عملکرد بهتری دارد. به‌عنوان مثال، دو طراحی با رنگ دکمه یا تصویر متفاوت تست می‌شوند تا نسخه‌ای که کلیک بیشتری دریافت می‌کند شناسایی شود.
۱۱. طراحی بصری (Visual Design)
طراحی بصری به جنبه‌های زیبایی‌شناختی طراحی وب‌سایت اشاره دارد و شامل رنگ‌ها، تایپوگرافی، تصاویر، چیدمان و آیکون‌هاست. عناصر بصری باید علاوه بر کاربردی‌بودن، با هویت برند سازگار و برای کاربران جذاب باشند.
۱۲. سیستم طراحی (Design System)
سیستم طراحی مجموعه‌ای از مؤلفه‌های قابل‌استفاده مجدد است که در توسعه وب‌سایت به‌کار می‌روند. این سیستم مانند یک کتاب راهنما یا دستور آشپزی عمل می‌کند و استانداردهایی برای طراحی مؤثر و یکپارچه ارائه می‌دهد.
۱۳. طراحی گرافیک (Graphic Design)
طراحی گرافیک به فرآیند ایجاد محتوای بصری با استفاده از عناصر مختلف مانند تایپوگرافی، تصاویر، اینفوگرافیک‌ها و سایر اجزای بصری در یک وب‌سایت گفته می‌شود.
زمانی که برای کسب‌وکار خود وب‌سایت طراحی می‌کنید، طراحان از عناصر گرافیکی استفاده می‌کنند تا پیام شما را منتقل کرده و هویت برندتان را از طریق لوگوها، آیکون‌ها و تصویرسازی‌ها به مخاطب القا کنند
چیدمان (Layout)
در طراحی رابط کاربری و صفحات وب، چیدمان به نحوه قرارگیری اجزای بصری مانند متن‌ها، تصاویر، دکمه‌ها و سایر عناصر در یک صفحه وب اشاره دارد.
هدف اصلی یک چیدمان مؤثر این است که توجه کاربر را به بخش‌های مهم وب‌سایت جلب کرده و تجربه‌ای منسجم و هدفمند ایجاد کند.
فضای سفید (Whitespace)
فضای سفید که با عنوان «فضای منفی» نیز شناخته می‌شود، به نواحی خالی اطراف عناصر طراحی در یک صفحه وب گفته می‌شود.
استفاده درست از فضای سفید، باعث ایجاد تعادل بصری، نظم و هارمونی در طراحی می‌شود و ظاهر کلی سایت را حرفه‌ای‌تر و دلنشین‌تر می‌سازد.
برای نمونه، اگر در وب‌سایت خود حجم زیادی از متن دارید، می‌توانید با در نظر گرفتن فاصله مناسب بین پاراگراف‌ها و اطراف بلوک‌های متنی، خوانایی را برای مخاطب افزایش دهید.
تایپوگرافی (Typography)
تایپوگرافی به طراحی و نحوه چیدمان متن‌ها در صفحه اشاره دارد و شامل انتخاب فونت، اندازه، رنگ و فاصله بین حروف و خطوط است.
برای مثال، می‌توان از فونت بزرگ‌تر برای تیترها و فونت کوچک‌تر برای متن اصلی استفاده کرد تا تمایز بصری ایجاد شود و کاربران راحت‌تر محتوای موردنظر خود را پیدا کنند یا مرور کنند.
۱۴. طراحی صفحه فرود (Landing Page Design)
طراحی صفحه فرود به فرآیند ایجاد یک صفحه وب گفته می‌شود که با هدف ترغیب بازدیدکنندگان به انجام یک اقدام مشخص طراحی شده است؛ اقداماتی مانند خرید محصول یا تکمیل یک فرم.
برای مثال، اگر شما صاحب یک فروشگاه اینترنتی باشید، به یک صفحه فرود نیاز دارید که یک محصول خاص را معرفی کند، اطلاعات کاملی از آن ارائه دهد و دکمه‌ای برجسته با عنوان «افزودن به سبد خرید» داشته باشد تا کاربران را به انجام عمل موردنظر (خرید محصول) تشویق کند.
۱۵. طراحی با رویکرد اولویت موبایل (Mobile-First Design)
طراحی با رویکرد اولویت موبایل به روشی در طراحی وب‌سایت گفته می‌شود که ابتدا برای کوچک‌ترین اندازه صفحه (مانند موبایل) طراحی می‌شود و سپس به‌تدریج برای نمایش در صفحه نمایش‌های بزرگ‌تر گسترش می‌یابد.
فرض کنید برای رستوران خود به خدمات طراحی وب نیاز دارید. در یک طراحی مبتنی بر اولویت موبایل، تمرکز اصلی روی نمایش منو و اطلاعات موقعیت مکانی به شکلی واضح و قابل‌دسترس در گوشی‌های هوشمند خواهد بود. در عین حال، نسخه دسکتاپ وب‌سایت شما می‌تواند شامل صفحات و امکانات بیشتری باشد.